Olejek eteryczny pozyskiwany z mięty pieprzowej jest jednym ze skarbów aromaterapii. Nie mam co do tego żadnych wątpliwości, ponieważ mięta pieprzowa jest wykorzystywana w medycynie już od tysięcy lat, jest więc jedną z tych roślin, których działanie poznano najlepiej. Jej niezwykłe właściwości były przedmiotem wielu badań klinicznych i naukowych.
W sprzedaży występuje zazwyczaj pod swoją łacińską nazwą mentha piperita, dzięki czemu możesz być pewny, że masz do czynienia z właściwym gatunkiem rośliny.
Jak za chwilę się przekonasz, warto zaopatrzyć swoją łazienkę w olejek miętowy, ponieważ jego dobroczynne działanie nie ogranicza się tylko do przynoszenia ulgi w migrenie.
Odkryj cudowny świat aromaterapii.
Aromaterapia polega na leczniczym wykorzystaniu substancji zapachowych pozyskiwanych z roślin (wyciągów i olejków eterycznych), a więc jest działem ziołolecznictwa, nazywanego przez ekspertów fitoterapią.
Jest to nauka stara jak świat, ponieważ rośliny i ich aromaty od zawsze były człowiekowi niezbędne dla zdrowia. Jednak dopiero w XX wieku dokonał się w tej dziedzinie ogromny postęp. Tak naprawdę, zaledwie od około stu lat naukowcy koncentrują swoje badania wyłącznie na zapachach.
Podobnie jak wiele ważnych odkryć, początek aromaterapii był dziełem przypadku: w 1910 r. francuski chemik René-Maurice Gattefossé, który eksperymentował ze sztuką perfumeryjną, poważnie poparzył sobie ręce w wyniku eksplozji w laboratorium. Doszło do zakażenia rany, którą wkrótce opanowała zgorzel gazowa – przypadłość, która w tamtych czasach oznaczała niechybną śmierć.
W odruchu desperacji chemik ściągnął bandaże i posmarował rany lawendowym olejkiem eterycznym, który stosował do produkcji perfum, a którego podejrzewał o silne właściwości odkażające i sprzyjające zabliźnianiu się ran. Podobno efekty były zdumiewające. Niezaprzeczalnie, René-Maurice Gattefossé pokonał chorobę i to skłoniło go do zajęcia się badaniem właściwości olejków eterycznych.
To właśnie on w 1935 r. jako pierwszy użył pojęcia „aromaterapia”. Warto odnotować, że również z Francji wywodził się jeszcze jeden wielki mistrz w tej dziedzinie – Jean Valnet.
Dzięki współczesnym technikom destylacji dzisiejsza aromaterapia może sięgać po aromaty roślin bardzo zwartych, czerpiąc z nich tak zwane „olejki eteryczne”, o których ostatnio jest tak głośno.
Olejki eteryczne.
Na olejek eteryczny składają się substancje czynne, czyli wszystkie składniki o właściwościach leczniczych. Otrzymuje się go w wyniku poddania świeżej rośliny destylacji z parą wodną. Olejek ma zatem identyczny zapach co roślina, z której powstał, jednak o wiele bardziej intensywny.
Czasami do uzyskania jednego litra olejku eterycznego potrzeba kilku ton roślin (3), co wyjaśnia, dlaczego niektóre z nich osiągają naprawdę astronomiczne ceny. I tak na przykład litr olejku eterycznego uzyskanego z tak prozaicznej rośliny jak estragon, może kosztować nawet 820 euro!
Nie radzę dać się zwieść ofertom promocyjnym: zbyt tani olejek eteryczny będzie z pewnością albo bardzo niskiej jakości, albo wręcz „podrobiony”, czyli rozcieńczony lub zmieszany z innymi substancjami naturalnymi (oleje roślinne, alkohole) czy syntetycznymi (rozpuszczalniki, barwniki, syntetyczne substancje zapachowe…).
3 sposoby stosowania olejków eterycznych.
Olejki eteryczne można stosować na 3 sposoby, w zależności od dawki i rodzaju olejku.
1. Wewnętrznie
Możesz na przykład nanieść olejek na chleb pełnoziarnisty lub inną żywność o stałej konsystencji. Chleb spełni tu funkcję nośnika: obniży stężenie olejku (nie zmniejszając jednak spożywanej ilości) i wyeliminuje ryzyko poparzeń wewnętrznych, które mogą wystąpić w razie bezpośredniego spożycia.
Olejek eteryczny możesz również rozpuścić w innym oleju, ale nie w roztworze wodnym, ponieważ olejki nie rozpuszczają się w wodzie.
2. Przez masaż
Wetrzyj olejek w skórę, jednak nigdy na zbyt rozległej powierzchni, stosując olej roślinny jako nośnik (roztwór 20%, czyli 2 krople olejku eterycznego na 8 kropli oleju roślinnego).
Koniecznie rozmasuj miejsce aplikacji, ponieważ pozwoli to substancji czynnej przeniknąć w głąb skóry i dotrzeć do krwiobiegu, by wywołać efekt terapeutyczny. Działanie olejku jest słabsze, gdy stosuje się go w kąpieli.
3. Przez rozpylanie
Ta metoda zaledwie w niewielkim zakresie dotyczy mięty pieprzowej, której poświęcona będzie dalsza część artykułu, jednak olejki eteryczne możesz również rozpylać w domu za pomocą dyfuzora rozpraszającego w powietrzu mikroskopijne kropelki. Nie stosuj jednak dyfuzorów podgrzewających, ponieważ wysoka temperatura może zmienić właściwości olejków.
Niesamowite właściwości olejku eterycznego z mięty pieprzowej.
Przejdźmy jednak do naszego głównego tematu: niesamowitych właściwości mięty pieprzowej.
Olejek eteryczny z mięty pieprzowej (mentha piperita) pomaga między innymi na ból głowy, nudności, nieprzyjemny oddech, problemy z trawieniem czy niskie ciśnienie – a więc jest jak podręczna apteczka.
W przypadku bólu głowy wystarczy, że naniesiesz na palec wskazujący dwie krople olejku oraz wmasujesz go w skronie i czoło. Trzeba przy tym uważać, by nie dostał się do oczu, ponieważ spowoduje podrażnienia (w takim wypadku obficie przemyj oczy zimną wodą i niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą).
Zwykle nie ma potrzeby rozcieńczania olejku z mięty pieprzowej. Jeśli jednak u osoby szczególnie wrażliwej spowoduje on podrażnienia, wystarczy rozcieńczyć go olejem roślinnym z dziurawca (w przypadku bólu głowy) lub stosowaną na co dzień oliwą z oliwek.
Taki masaż wywołuje efekt wazodilatacji (rozszerzania naczyń krwionośnych): krążenie spowalnia, co działa uspokajająco. Efekt jest błyskawiczny. Już po kilku minutach pojawi się pierwsze wrażenie chłodu, a przede wszystkim ustąpi ból głowy.
Jeśli zastosowanie mięty pieprzowej nie pomaga, jej działanie możesz uzupełnić innym olejkiem eterycznym o nadzwyczajnej (i nie jest to przesada) skuteczności w zwalczaniu bólu głowy. Chodzi o olejek z golterii, który w połączeniu z olejem z dziurawca, przynosi ulgę szybko i skutecznie.
Nieprzyjemny oddech, nudności (niezrównana skuteczność) i wszelkiego rodzaju problemy z trawieniem (wymioty, wzdęcia, niestrawność…) zwalczysz, nakładając 1-2 krople na chleb pełnoziarnisty i zjadając całość (nie przekraczaj 3 dawek dziennie). Daje to niemal natychmiastowy efekt i zapewnia świeży oddech przez kilka godzin – dłużej niż jakakolwiek „miętówka” czy dowolny inny środek.
Proponuję przeprowadzenie ciekawego eksperymentu polegającego na wtarciu olejku eterycznego z mięty pieprzowej w wierzch stopy. Po kilku minutach wywoła to – uwaga, uwaga – miętowy zapach w ustach! Pokazuje to, jak szybko olejek miętowy przenoszony jest w organizmie (być może doczekamy się tej sztuczki w repertuarach cyrków?).
W przypadku kaszlu możesz wmasować 2 krople olejku miętowego w klatkę piersiową, aby uwolnić wydzielinę oskrzeli w wyniku działania zawartego w nim mentolu.
Masaż z zastosowaniem olejku eterycznego z mięty pieprzowej przydaje się także przy łagodnych urazach. Jak podaje magazyn specjalistyczny „Profession Kiné” (5), „mechanizm działania mentolu polega na wywołaniu uczucia chłodu i spowodowaniu miejscowej analgezji (znieczulenia), który to efekt bardzo doceniają wszyscy lekarze sportowi mający za zadanie przynieść szybką ulgę łagodnie kontuzjowanemu zawodnikowi”.
Wreszcie, radzę stosować olejki eteryczne pochodzenia naturalnego: skoro masz je stosować wewnętrznie, wziewnie i przezskórnie, lepiej żeby nie zawierały substancji chemicznych. Olejki takie można znaleźć w większości sklepów ze zdrową żywnością, sklepach zielarskich, a także w aptekach.
Cena
Olejek z mięty pieprzowej kosztuje nieco mniej niż przeciętny olejek eteryczny: cena buteleczki o pojemności 10 ml (około 200 kropli) wynosi od 6 do 40 złotych – w przypadku olejku naturalnego. Taka ilość wystarcza na rok stosowania.
Środki ostrożności przed zastosowaniem
Nie należy olejkami eterycznymi zastępować konwencjonalnego leczenia bez porozumienia z lekarzem prowadzącym.
Z olejkami eterycznymi w czystej postaci trzeba obchodzić się bardzo ostrożnie, ponieważ łatwo podrażnić nimi skórę, a w szczególności śluzówkę (oczy, nos itp.). W razie wystąpienia nawet najmniejszego podrażnienia – mocniej rozcieńcz olejek.
W razie wątpliwości skonsultuj się z najbliższym farmaceutą lub zielarzem, który będzie w stanie udzielić Ci dalszych informacji.
Aby zapobiec zmianom właściwości olejków eterycznych, przechowuj je w ciemnym miejscu o stałej temperaturze około 20°C i w oryginalnej buteleczce. W takich warunkach olejek możesz przechowywać nawet ponad 5 lat.
Zdrowia życzę!
Jean-Marc Dupuis
PS. Podziękowania dla Xaviera Kerna, inżyniera biomedycznego i pasjonata medycyny naturalnej, który pomógł mi w napisaniu tego artykułu. Xavier pisze na temat naturalnych sposobów na zdrowie i dobre samopoczucie na swojej stronie internetowej Whitney Crossroads: http://www.whitneycrossroads.com/
Źródła:
(1) Göbel H et al. Effect of peppermint and eucalyptus oil preparations on neurophysiological and experimental algesimetric headache parameters, Cephalalgia, 1994, 14:228-234
(2) Dew MJ, Evans BK, Rhodes J., Peppermint oil for the irritable bowel syndrome: a multicentre trial, „British Journal of Clinical Practice”, 1984, 38:394, 398
(3) Wikipedia: http://fr.wikipedia.org/wiki/Huile_essentielle
(4) A. Zhiri, D. Baudoux et M. L. Breda, Huiles essentielles chémotypées, poradnik, Editions Inspir Development
(5) M. Faucon „Profession Kiné”, [artykuł dra Michela Faucona farmaceuty-aromaterapeuty], wrzesień-październik-listopad 2011, s. 60-62. Dalsze informacje: http://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js4927e/20.html (strona w języku angielskim)
0 komentarzy