Bez czarny występuje prawie w całej Europie.

W Polsce jest bardzo powszechną rośliną rosnącą dziko w zaroślach, na brzegach lasów, w parkach, w ogrodach.

Należy do roślin ozdobnych jak i leczniczych.

Od niepamiętnych czasów kwiat czarnego bzu był stosowany w lecznictwie ludowym jako lek napotny, przeciwgorączkowy, do płukania jamy ustnej i gardła oraz jako okłady na wrzody i przy egzemie.

Obecnie jest powszechnie stosowany i należy do jednych z najważniejszych roślin zielarskich.
Prawie wszystkie części bzu czarnego mają zastosowanie w lecznictwie

Bez czarny to roślina, krzew o specyficznym zapachu.

Ma duże ciemnozielone liście. Kwitnie na przełomie maja i czerwca. Jego kwiaty są drobne, barwy biało kremowej, osadzone na długich szypułkach. Tworzą płaskie baldachimy.

Kwiaty mają silny i nieprzyjemny zapach. Smak natomiast, korzenno – gorzkawy.

Owocem jest jagoda czarna lub czarno – fioletowa. Ma bardzo dużo czerwonego soku. Dojrzewa w sierpniu i wrześniu. Ma mdły smak.

Jest jednym z najbardziej popularnych leków domowych.

Najpopularniejszy jest kwiat czarnego bzu – oraz owoc. Wykorzystuje się również korę, korzenie i liście.

1) Kwiat czarnego bzu

Całe kwiatostany, baldachimy kwiatów ścina się w pogodne, suche dni i układa luźno w zacienionych, przewiewnych miejscach, a następnie suszy.
Zbioru kwiatów dokonuje się w maju i w czerwcu. Nie mogą być to przekwitające kwiaty. Gdy są już suche oddziela się kwiaty od szypułek. Dobrze zebrany i odpowiednio dosuszony, powinien zachować swoją naturalną barwę.

2) Owoce czarnego bzu

Owoce zbiera się dopiero, gdy wszystkie owoce są dojrzałe, czarne i lśniące. Zbioru dokonuje się w sierpniu i wrześniu. Do ich suszenia konieczne są ogrzewane suszarnie. Wysuszone owoce oddziela się również z szypułek. One również powinny zachować swoją naturalną barwę.

3) Liście czarnego bzu

Liście zbiera się w kwietniu i maju.

4) Kora i korzeń czarnego bzu

Korę i korzenie pozyskuje się na przedwiośniu w lutym i marcu.

Co zawierają kwiaty czarnego bzu?

Duże ilości flawonoidów, min. rutyzol, pochodne kemferolu, kwercetyny, kwasy fenolowe, np. kawowy, ferulowy, chlorogenowy i ich glikozydy. Ponadto kwasy organiczne, olejek, garbniki, śluz, triterpeny, sterole, sole mineralne.

Co zawierają owoce czarnego bzu?

Glikozydy antocyjanowe, cukry, pektyny, garbniki, kwasy: jabłkowy, chlorogenowy, szikimowy, witaminy z grupy B, witaminę C i P, prowitaminę A, niewielkie ilości olejku, sole mineralne.

Zastosowanie i działanie czarnego bzu

Kwiaty czarnego bzu działają: napotnie, moczopędnie, uszczelniają ściany naczyń włosowatych, zwiększają ich elastyczność.

Stosowane powszechnie w chorobach gorączkowych.

Odwary stosowane są do płukania jamy ustnej i gardła, w anginie, do okładów w zapaleniu spojówek i brzegów powiek. Możemy go użyć również do kąpieli.

Wchodzą w skład takich mieszanek ziołowych jak: Pyrosan i Fito – Mix.

Owoce czarnego bzu działają: napotnie, moczopędnie, lekko przeczyszczająco i przeciwbólowo.

Należą do tzw. środków czyszczących krew. Usuwają z organizmu wraz z potem, moczem, kałem szkodliwe produkty przemiany materii i trujące toksyny. Działają również przeciwreumatycznie i przeciwzapalnie. Odwary z owoców czarnego bzu stosuje się jako środek odtruwający i pomagający usuwać z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii, toksyny w chorobach gośćcowych. W schorzeniach skórnych oraz w rwie kulszowej podaje się jako łagodny środek przeciwbólowy. Stosuje się go również w stanach zapalnych żołądka i jelit.

Owoce czarnego bzu wchodzą w skład takich mieszanek jak: Normosan, Neonormosan, Betagran, Betasol.

Jak używać bez czarny w domu?

W warunkach domowych można samemu przygotować:

1) Odwar z kwiatów bzu czarnego:

1 łyżkę kwiatów zalać szklanką zimnej wody i zagotować. Gotować na małym ogniu około 5 minut. Następnie przecedzić.

Stosować do płukania jamy ustnej i gardła lub pić ½ szklanki 3 razy dziennie jako środek napotny, przeciwgorączkowy i moczopędny.

2) Napar z kwiatów bzu czarnego:

1 łyżkę kwiatów zalać szklanką wrzącej wody i pozostawić do naciągnięcia pod przykryciem 15 minut. Popijać kilka razy dziennie po ½ szklanki.

Skuteczny przy zapaleniu oskrzeli, w gorączce i reumatyzmie, szczególnie przy kaszlu, w przeziębieniu, w zaflegmieniu płuc i katarze.

3) Inhalacje parami z naparu kwiatów pomagają w przewlekłych nieżytach dróg oddechowych i uporczywym kaszlu.

W tym celu 1 łyżkę kwiatów zalewamy szklanką wrzącej wody i pod przykryciem wdychamy parę z naparu przez 10 minut. Trzeba jednak uważać żeby się nie poparzyć.

4) Odwar z owoców bzu czarnego:

1-2 łyżki owoców zalewamy szklanką zimnej wody. Doprowadzamy do wrzenia i gotujemy pod przykryciem około 5 minut. Odstawiamy na 15 minut, cedzimy i popijamy po ½ szklanki 2-3 razy dziennie.

Ułatwia wypróżnienia i działa moczopędnie. To właśnie odwar z owoców usuwa z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii i toksyny. Działa również przeciwbólowo.

5) Sok z owoców bzu czarnego:

Świeże, dojrzałe owoce, myjemy. Następnie w garnku ogrzewamy je, aż puszczą sok. Następnie rozciera się je na miazgę i wyciska z nich sok przepuszczając przez gazę lub płótno. Wyciśnięty sok po odstaniu i przecedzeniu możemy zagotować z miodem. 1 część miodu na 10 części soku. Następnie rozlać do słoików.

Pić 2-3 razy dziennie po szklance rozcieńczonego wodą soku. 50 g soku zalać szklanką gorącej wody.

Skuteczny w przeziębieniach, grypie, zaburzeniach trawienia, pomocny przy zapaleniu korzonków nerwowych i nerwobólach. Działa bardzo korzystnie na drogi moczowe. W tym celu 1 łyżkę soku dodajemy do szklanki herbaty rano dla dzieci z moczeniem nocnym, a u dorosłych pobudza czynność nerek i przeciwdziała wystąpieniu biegunek.

Źródło: Mateusz Emanuel Senderski ,,Zioła, praktyczny poradnik o ziołach i ziołolecznictwie”.

Marta Brzoza

Źródło: https://martabrzoza.pl/ziola-medyczne/czarny-bez-usuwa-z-organizmu-trujace-toksyny/